Metoda 5 why? Polega najprościej mówiąc na stawianiu coraz bardziej dociekliwych pytań i odnajdywaniu faktycznej a nie pozornej przyczyny stanu rzeczy, identyfikowania rzeczywistego źródła problemu. Zmusza pytającego do ustalenia faktycznych a nie pozornie oczywistych, ale nieprawdziwych przyczyn.
Rozpada się pomnik w Łazienkach. Historia fikcyjna: wśród wielu równie starych pomników w ogrodach łazienkowskich jeden jest w szczególnie złym stanie. Chodzi o ustalenie przyczyny stanu rzeczy. Metodą 5 why? prowadzone są dociekania:
1. Dlaczego?
- ze starości – eliminujemy za pomocą genchi genbutsu (tj. przyjścia, obejrzenia, oceny, weryfikacji)
- jest wykonany z gorszego materiału – eliminujemy za pomocą genchi genbutsu, bo ustalamy, że inne podobne pomniki w tym samym wieku są w dobrym stanie
- jest czyszczony częściej niż inne – potwierdzamy za pomocą genchi genbutsu - TAK!
- zarasta mchem
- turyści często go fotografują
- jest mocno zabrudzony przez ptaki – na pomniku i wokół niego jest bardzo dużo ptaków - TAK!
- ptaki mają na pomniku swoje gniazda
- wokół pomnika jest mnóstwo owadów (pożywienie ptaków) – są owady - TAK!
- owady wabi kształt pomnika
- owady wabi niebieskie światło oświetlające pomnik - TAK!
- przy tym pomniku spaloną żarówkę wymieniono na niebieską a inne pomniki są oświetlone światłem żółtym - TAK!
Oczywiście ten teoretyczny przykład z pomnikiem z Łazienek Królewskich nie przekłada się zapewne na pomnik w Szczecinie. Chodziło jednak o przedstawienie metody, która może to ustalić. Wśród powodów, które należałoby zbadać są: wadliwa konserwacja, faktyczna erozja kamienia, nadmierna ekspozycja na słońce po usunięciu drzew, która powoduje nagrzewanie i kruszenie się kamienia ze względu na zmiany temperatury, etc.
Osobną kwestią jest, czy należy stawiać kopię pomnika, czy może chronić fontannę w miejscu obudowując ją np. rodzajem przeszkolonej pergoli?
