Pokazywanie postów oznaczonych etykietą rozwój gospodarczy. Pokaż wszystkie posty
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą rozwój gospodarczy. Pokaż wszystkie posty

sobota, 15 lipca 2023

Magazyn prądu, czyli elektrownia pompowo-szczytowa

Polska jest jednym z najbardziej suchych krajów w Europie. System retencji wody w praktyce nie istnieje, dekadami dominowało przekonanie, że pola pod uprawy trzeba osuszać a zatruciem wody, kiedyś ktoś się zajmie. Gospodarowano wodą "na kredyt" przyszłych pokoleń, jak wieloma zasobami. 

Podobnym problemem Polski jest stan sieci energetycznej, której rozbudowa nie nadążała ani za wyzwaniami mocno zmieniającej się gospodarki (z centralnie planowanych centrów przemysłu do rozproszonych różnorodnych odbiorców) ani za ogólnym zużyciem w czasach ładowarek do samochodów, klimatyzatorów, płyt indukcyjnych, ogromnej ilości rozproszonych instalacji fotowoltaicznych, farm wiatrowych. Szczególnie instalacje prosumentów (panele fotowoltaiczne), zostały zablokowane, gdy sieci przestały móc przyjmować od nich prąd, bo powodowało to destabilizację sieci przesyłowych.

Co łączy zaniedbania w gospodarce wodnej i infrastrukturze energetycznej Polski?

Rzec by można, że głupota decydentów, którzy od wielu lat zajmują się fikcyjnymi problemami a nie tym, czym powinni: "Gospodarka, głupcze!" (cytując slogan z wyborów Clintona). Obecna sytuacja jest już katastrofalna. Grozi Polsce wieloletnia susza, która w zasadzie już ma miejsce, ale absolutnie nic nie jest robione, by jej zapobiec. Nie ma też żadnej polityki mówiącej, jak dalej rozwijać ekologiczne zdolności produkcji energii, by były one zrównoważone.

Zamiast wydawać miliardy na nieopłacalne projekty, należałoby bezzwłocznie rozpocząć budowę magazynów energii. Najprostszym sposobem, znanym od dekad i rozwiązującym oba problemy gospodarki są elektrownie pompowo-szczytowe. Powinny powstawać w Polsce niczym mityczne "strzelnice w każdym powiecie". Poważnie zaś, na początek wystarczyłoby zbudować kilkanaście, tam gdzie to najprostsze (bo sprzyjają warunki przyrodnicze) i tam gdzie mamy do czynienia z największym niezrównoważeniem gospodarki energetycznej. Ktoś myślący zaplanowałby takie zamykanie starych kopalni odkrywkowych, aby wykorzystać gotową infrastrukturę energetyczną i sprzęt tam zgromadzony do budowy zbiorników wodnych a pracowników płaczących nad upadkiem wielkiej odkrywki przekwalifikować na bogatych właścicieli rekreacyjnych domów wokół pięknych i ekologicznych jezior. 

Prąd produkowany, gdy wieje wiatr lub świeci słońce, pozwalałby w chwili nadprodukcji na tłoczenie wody z dolnego zbiornika do górnego, a gdy tego prądu w systemie byłoby mniej, dzięki spuszczaniu wody byłaby wytwarzana energia. System na początku przynajmniej stabilizowałby ogromne wahania produkcji i zapotrzebowania na prąd w polskiej sieci, pozwalał na skuteczniejsze wykorzystanie energii odnawialnej a także zachowywał część wody na terenie kraju. Trudno wręcz znaleźć jakiekolwiek wady tego rozwiązania, poza jednym jedynym, o czym niżej.

Tego typu inwestycje wymagają planowania na więcej niż jedną kadencję wyborczą i niosą w partyjnym grajdołku ryzyko - o zgrozo - że jedna sitwa partyjna rozpocznie inwestycję, a druga będzie ją otwierać, więc mało która partia w tym kraju dba o rozwiązywanie realnych problemów gospodarczych i inwestycje ratujące gospodarkę i swoich wyborców w perspektywie dłuższej, niż psująca się kiełbasa wyborcza. Ktoś zna program jakiejś partii, która chce zadbać o takie drobiazgi jak czysta woda i tania ekologiczna energia dla swoich wyborców?

sobota, 28 marca 2020

Koronawirus okiem BHP-owca i ekonomisty

Słowem wstępu: Od lat nie pisałem nic na blogu. Byłem zajęty innymi obowiązkami, które bardzo mnie pochłaniały. Jednak pandemia koronawirusa również mnie dotyka (na razie pośrednio) i prowokuje do zabrania głosu w obszarze bezpieczeństwa, gospodarki i polityki społecznej.

Założenia i prognoza rozwoju koronawirusa

Nie jestem wirusologiem ani epidemiologiem, jednak w sieci krąży dość analiz, modeli i wypowiedzi fachowców tej materii, bym wyrobił sobie zdanie o tym czynniku zagrożenia i jego wpływie na społeczeństwo i gospodarkę. Jestem głęboko przekonany, że będziemy mieć do czynienia z pandemią trwającą około 1,5 roku w Polsce, a dłużej na świecie. Pierwsza fala osłabnie nieco w lecie (wersja optymistyczna), by ponownie pojawić się na jesieni wraz z grypą sezonową. Szczepionka nie będzie przetestowana dostatecznie i nie będzie jej dość, by rozwiązać problem na wiosnę 2021 roku. Końcowo zarażonych zostanie prawdopodobnie ok. 70% społeczeństwa, część bezobjawowo przetrwa kontakt, cześć umrze, statystycznie w Polsce można się spodziewać do około 0,5 mln zgonów związanych z koronawirusem a wynikać to będzie nie tyle z jego zjadliwości, co bardziej niewydolności systemu służby zdrowia i nieprzygotowania władz. Część z tych zgonów miałaby miejsce ze względu na zwykłą grypę sezonową, ale część będzie efektem braku pomocy w wyniku komasacji zakażeń w jednym czasie.
  • Czy da się wszystkich uratować? Jestem pewien, że żadne techniczne, organizacyjne czy ludzkie środki nie są w stanie ochronić nas przed zgonami wiązanymi z tym wirusem. 
  • Czy można ograniczyć liczbę ofiar? Można i trzeba, nie ma co do tego wątpliwości, tylko trzeba to robić racjonalnie i systematycznie. O tym będzie głównie ten tekst. 

Spłaszczanie fali zachorowań; Gazeta.pl
Świadomie unikam tutaj dyskusji nt. wyborów, czy polityki partyjnej, gdyż nie tego ma dotyczyć analiza. Nie przeczę, nie brak mi chęci do kilku złośliwych komentarzy, np. o wydanych pieniądzach z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Nie chcę jednak w tym tekście tracić z oczu najważniejszej rzeczy, co zrobić by wyjść obronną ręką z kryzysu!

Wybór między dżumą a cholerą


Stajemy obecnie przed kluczowym dylematem: jak przeżyć i co po kryzysie? Osobiście nie wierzę w szybkie zakończenie pandemii i jestem przekonany, że musimy zorganizować gospodarkę patrząc na średniookresowy kryzys, czyli przygotować się na wspomniane przeze mnie 1,5 roku zaburzeń, po których będzie czas na odbudowę. Gdyby można uniknąć wirusa lub gdyby on zabijał jak Ebola, jedynym sensownym działaniem byłoby się zamknąć w domach na miesiąc, dystrybuować wyłącznie podstawową żywność dostawami wojskowymi i czekać. Gdyby można było wierzyć, że po miesiącu nie znajdzie się żadne ognisko zarazy i nie nastąpi kolejna fala zakażeń - zbiorowa miesięczna kwarantanna byłaby świetnym rozwiązaniem (i dla zdrowia i dla gospodarki), ale...
Wirus nie jest tak zjadliwy, a fala zakażeń będzie trwała znacznie dłużej.

Głęboko wierzę, że aktualnym celem polityki państwa a przede wszystkim każdego obywatela na własną rękę jest przetrwanie tego okresu z najmniejszym narażeniem bliźnich i najmniejszymi stratami w gospodarce. Nie jestem prorokiem, brak też precedensu w nowożytnej gospodarce. Mamy to dwuznaczne szczęście, że możemy uczyć się na błędach tych, którzy wcześniej zostali zaatakowani przez wirusa, ale zaraz skończy się ten okres 3 miesięcy przewagi.

Co zrobiono i co powinno się poprawić? 

  1. Należy utrzymać kwarantannę dzieci w domach (wdrożone, do utrzymania). Nie byłem zbytnim zwolennikiem tego rozwiązania, ale ma ono zasadniczą korzyść - uwalnia tysiące budynków w Polsce, które można przystosować na przyjęcie osób chorych. Akcja ta spowodowała, że z dnia na dzień z rynku pracy odpłynęło kilkaset tysięcy pracowników, najczęściej słabiej opłacanych kobiet, póki co jest to jedyna grupa, która otrzymuje rekompensatę za brak pracy - choć nie ich pracodawcy za brak pracownika. Większość dzieci znalazła opiekę wśród osób starszych, co wymaga zachowania reżimu. EDIT: Tysiąclatki budowano na szpitale? domiporta.pl.
  2. Trzeba utrzymać zamknięcie galerii handlowych i lokalów gastronomicznych oraz stołówek (wdrożone, do modyfikacji). Zamknięcie galerii uznaję za słuszne działanie, m.in. ze względu na tłok i wspólną wentylację. Spowodowało to nagłe przeciążenie sieci sprzedaży w marketach, dyskontach i małych sklepach - ponieważ należało uzupełnić wyeliminowane kanały żywienia zbiorowego (w tym w szkołach). Niekonsekwentnie nie zamknięto biurowców  (część z nich sama przeszła na tryb pracy zdalnej) i dużych centrów logistycznych ani nawet nie wprowadzono obostrzeń w pracy zmianowej tydzień/tydzień. Kanały logistyczne musiały przejąć ruch z zamkniętych sektorów żywienia zbiorowego.
  3. Zamknięciu uległy ośrodki wypoczynkowe, hotele i pensjonaty (wdrożone, do modyfikacji). Zrobiono to w sposób niedoskonały, ponieważ można było do nich kierować osoby z kwarantanną a utrzymanie tych budynków w tzw. ruchu jako alternatywy dla szpitali jest jeszcze ważniejsze niż ewentualne wykorzystanie szkół. Rząd zamiast zdecydować się na zakontraktowanie całych hoteli na ośrodki do kwarantanny i szkolenie personelu pod kątem BHP zdecydował się na umieszczanie osób w akademikach szkół wyższych. Ich standard jest gorszy, ale nic nie kosztują rząd, nie ratują jednak branży hotelarskiej.
  4. Szkoły wyższe w sposób chaotyczny zostały wyłączone a akademiki oddane wojewodom na ośrodki do kwarantanny (zaprzepaszczona okazja, wadliwe działanie). Z dnia na dzień wyeliminowano kolejną grupę pracowników (skądinąd bardzo słusznie chroniąc zasoby ludzkie) a młodzież rozesłano bez żadnych badań do domów w całej Polsce. Studenci - w większości osoby młode, dobrze wykształcone, zdrowe o niskim ryzyku zdrowotnym - powinny pozostać w akademikach na tygodniowej kwarantannie, gdzie należało poddać ich szkoleniu z akcji ratowniczych i używania sprzętu. Młodzi ludzie powinni stanowić skoszarowany odwód do wykorzystania w celu wsparcia służb ratowniczych i medycznych a w praktyce powinni zostać powołani do wojska. 
  5. Ograniczeniu uległo działanie komunikacji miejskiej i przewozów zbiorowych (wdrożone chaotycznie, do modyfikacji). W praktyce dokonano unicestwienia transportu zbiorowego innego niż komunalny. Obniżono ceny paliw, które i tak nie sprzedają się w ilościach dotychczasowych mimo zachęcania do poruszania się samochodami osobistymi. Kierowcy mogą się okazać niezbędni, jeśli zaczną chorować kierowcy autobusów miejskich, jednak branża ta na obecnym etapie wymaga wsparcia rządowego, by nie upaść.
  6. Zamknięcie granic (zła organizacja, spóźnione i niecelowe działanie). Jedynym plusem tego działania było jego wdrażanie na raty. Jeśli miało zapewnić izolację kraju - było spóźnione o 2 miesiące, jednak nawet wtedy byłoby nieskuteczne i za chwilę okaże się zabójcze dla gospodarki. Doprowadzono do wielokilometrowych korków przez złą organizację pseudobadań termometrami na granicach (wystarczyło ustawić kaskadowo kilka punktów pomiaru a zbadanym wydawać przepustki, by uniknąć większych zatorów). Również odwołanie lotów i zastąpienie ich droższymi lotami czarterowymi LOT było nieporozumieniem. Zmarnowany na te działania czas i energia są nie do odrobienia, podobnie jak przyszłe straty, które nas czekają przez zamknięty ruch przygraniczny. 
  7. Stworzenie szpitali jednoimiennych - należy uznać za bardzo dobre działanie (wdrożono, do poprawy). Niestety większość z tych szpitali nie spełnia żadnych kryteriów szpitali zakaźnych, pokoje są wielołóżkowe, remonty nie uwzględniały tworzenia śluz, o dekontaminacji nawet nie ma co wspominać. Apele o środki czystości i zabezpieczenia indywidualne pozostawię bez komentarza. Ważne jednak, by nie zamykać poszczególnych szpitali tylko ze względu na kontakt z pojedynczym zarażonym pacjentem. Przy obecnej skali można jeszcze na to sobie pozwolić - później lekarze powinni być poddani systematycznym badaniom na to, czy są zarażeni i nadal pracować z pacjentami, do czasu wystąpienia ewentualnych objawów.
  8. Brak środków czystości, zabezpieczeń, rękawic, masek - państwo nie zrobiło nic, by się wcześniej przygotować do kryzysu a pokazowe działanie ORLENu lepiej przemilczeć. Nie zakontraktowano ośrodków do szycia, nie ogłoszono powszechnych zakupów u firm, np. w formie gwarancji zwrotu wszelkich kosztów po zmienieniu produkcji na "wojenną". Szkoda nawet wspominać o tym, że nie przystąpiono do unijnego przetargu na maseczki a zamiast produkować je maszynowo na wielką skalę szyje się je ręcznie po mieszkaniach...
  9. Brak powszechnych testów na obecność wirusa (karygodne, do zmiany). To działanie, które można wyłącznie uzasadnić faktem, że na początku epidemii w Polsce były może dwa ośrodki robiące te badania i nie było testów. Nie da się jednak oczekiwać pracy od medyków bez choćby weryfikowania ich własnego stanu zdrowia. Kwarantanny też kosztują, ale trzeba zapytać, co lepsze: trzy kolejne testy na koronawirusa czy kwarantanna kilkutygodniowa całych rodzin? Niewątpliwe podejście Korei Północnej i Niemiec, gdzie robi się tych badań, ile tylko się da a materiał pobiera nawet z samochodów na zasadzie "drive thru" to bez wątpienia kierunek, który powinien być jednym z najważniejszych celów rządu.

Co powinien niezwłocznie zrobić rząd?

  1. Gospodarczo: Natychmiast zwolnić z wszelkich podatków (VAT, akcyzy), opłat i parapodatków, ZUS, itp. każdego producenta środków czystości, dezynfekcyjnych, środków medycznych i rękawic i strojów ochronnych, którzy będą sprzedawać towary wg zapotrzebowania na rynku polskim. Jednocześnie ustanowić cenę maksymalną sprzedaży tych towarów wyższą o połowę od dotychczasowej i dać możliwość uzyskania natychmiastowego kredytu BGK na środki do produkcji tych produktów z gwarancją odkupienia ich przez państwo, o ile urządzenia zostaną wykorzystane w walce z pandemią. Chodzi o to, by każdy, kto jest w stanie, mógł produkować dowolną ilość sprzętu do walki z koronawirusem najszybciej jak się da, bez żadnego ryzyka i ze świadomością, że nie straci na tych decyzjach.
  2. Natychmiastowe zaniechanie poboru podatków i wszelkich innych danin od wszystkich branż, które na czas pandemii zostały zamknięte: handlu wielkopowierzchniowego, kin, teatrów, organizatorów imprez masowych, gastronomii, przewozów, etc. Otwarcie dla tych branż nieoprocentowanego kredytu refinansowanego na spłatę zadłużenia z karencją spłaty na 3 miesiące po zamknięciu kryzysu. W tym czasie wszystkie zobowiązania kredytowe spłacałby budżet państwa a spłacone kwoty oddawane byłby poprzez przedłużenie liczby rat po okresie wydłużonym o czas trwania pandemii. Przykład: mam 3000 zł kredytu miesięcznie, zostało mi 60 miesięcznych rat. Państwo płaci moją ratę przez okres pandemii (np. 12 miesięcy + 3 miesiące na stabilizację), po upływie 60 miesięcy zostaje mi więc do spłacenia 15 miesięcznych rat państwu, które w okresie pandemii zdjęło ze mnie ciężar kredytowy.
  3. W przypadku osób pracujących na umowach zlecenie lub umowach o dzieło sprawa jest bardziej skomplikowana i wychodzą wieloletnie zaniedbania związane porządkowaniem przez ZUS rynku pracy. Trudno określić dla takich firm wielkość zobowiązań, bo są osoby zarabiające setki tysięcy na umowach menadżerskich i spłacające ogromne kredyty, są i tacy, którzy powinni pracować jako zwykli kierowcy na etacie a wykonują tę pracę leasingowanym autem jako podwykonawcy uzyskując ledwie średnią wypłatę. W większości wypadków dostępne jest tu zawieszenie działalności a osoby takie powinny korzystać ze świadczeń dla bezrobotnych (tak, wiem że są one nieproporcjonalnie małe choćby do 500+). Jeśli ktoś ma lepszy pomysł, to proszę go podsunąć w komentarzu...
  4. Wprowadzenie 50% zwolnień z podatków i ZUS dla wszystkich firm, które zdeklarują przejście na okres pandemii na pracę rotacyjną pracowników - tydzień do tygodnia lub w których połowa pracowników z przyczyn kwarantanny lub np. opieki nad dziećmi przebywa poza zakładem pracy.
  5. Uruchomienie nieoprocentowanych kredytów obrotowych do wysokości połowy zysku z zeszłego roku z karencją spłaty 3 miesiące po ustaniu pandemii dla firm, które będą w stanie udowodnić spadek obrotów o 50% a w razie braku takiego spadku po tym czasie spłata mogłaby jednak być oprocentowana bezprowizyjnie na poziomie WIG 3M. EDIT: Niemcy już to robią
  6. Uruchomić nieopodatkowane branże pomocowe, np. masz samochód, chcesz dowozić żywność na zamówienie z jednego punktu do drugiego - możesz to robić bez podatku o ile wykonujesz pracę w masce i rękawicach... zgłoś to tylko mailem do urzędu skarbowego...
  7. Zwolnić z podatku produkcję alkoholu do celów sanitarnych.
  8. Epidemiologicznie: Szczególny nadzór nad restauracjami i zakup posiłków w cateringu dla obsad szpitali, karetek i służb. Zamiast akcji społecznych #nakarmmedyka wojewodowie powinni kontraktować posiłki z dowozem w placówkach, które przeszły dodatkowe kontrole sanepidowskie, trzymają reżim HACCP a załogi są stale badanie pod kątem koronawirusa. 
  9. Lekarze i pielęgniarki powinni zostać skoszarowani w hotelach przy szpitalach, aby zapobiec możliwości przeniesienia wirusa z pacjentów na rodziny. Alternatywnie rodziny tych lekarzy i pielęgniarek powinny uzyskać możliwość zamieszkania w hotelach i placówkach odległych od ośrodków zagrożenia, oczywiście przy podwyższonym reżimie sanitarnym i niskim zagęszczeniu w placówkach. W przypadku dzieci rodziców samotnych dotyczyć to mogłoby opiekunów, jak dziadkowie, siostry, etc. Chodzi o zagwarantowanie bezpieczeństwa rodzin ratowników, lekarzy, policjantów, strażaków oraz ułatwienie im pracy w wydłużonym czasie pracy. EDIT: Namiastka postulowanych rozwiązań w Szczecinie.
  10. Zagwarantowanie minimum 7-dniowego pokrycia środkami ochrony osobistej i dezynfekcji dla wszystkich pracowników służby zdrowia przy założeniu minimum 5x zmian ubrań dziennie a wraz ze wzrostem zachorowań zwiększenia tego pokrycia.
  11. Przygotowanie awaryjnych kanałów dystrybucji pakietów żywnościowych w formie zestandaryzowanej do rozdawania w razie ewentualnej niewydolności systemu handlowego. W magazynach należy spakować zestawy składające się z: konserw, chleba z wydłużonym terminem spożycia, mąki, ryżu, makaronu, owoców i warzyw o dłuższym przechowywaniu i słynnego już papieru toaletowego. Zapewnić dostateczną liczbę środków transportu (np. wynajmując "gotowość" w firmach bankrutujących ze względu na brak przewozów) do dystrybuowania bezpłatnie, z ulic w razie skrajnego kryzysu. EDIT: Mango i Kaufland uruchomiły dostawy paczek z żywnością do domów.
  12. EDIT: Wydłużenie wszystkich terminów rozliczeń, sprawozdań etc. wynikających z prawa administracyjnego i przepisów księgowych o kwartał z możliwością przedłużenia w uproszczonej procedurze.

Co każdy powinien zrobić?

Przede wszystkim nie ulegać histerii, ponieważ niektóre sposoby leczenia choroby mogą być bardziej zabójcze niż sama choroba. Stan przygotowania państwa jest niewystarczający zatem istotna jest odpowiedzialność za swoje czyny i dbanie o siebie. Istotna jest świadomość, że dla większości z nas jest to gra na przeczekanie i utrzymanie gospodarki w miarę stabilnej sytuacji. Jeśli ktoś ma oszczędności i nie dotyka go nadmiernie ten kryzys - niech wydaje pieniądze - dzięki temu będą coś warte za rok czy dwa. Nadmierny strach doprowadzi do głębszej zapaści rynku. Z drugiej strony ignorancja zagrożeń czy brak elementarnej higieny, z której Polacy odrabiają teraz przyśpieszoną lekcje, może skutkować wieloma ofiarami, którym zadłużona i niedoinwestowana polska służba zdrowia nie sprosta. Kichajmy więc w rękaw, bierzmy urlopy wypoczynkowe jeśli możemy, bo może się okazać, że bez nich czeka nas nie tyle postojowe co bezrobocie. Pilnujmy odstępów, ograniczmy zbędne wycieczki, czas kwarantanny poświęćmy wynajdowaniu czegoś, co zrobi z nasz bogaczy.

poniedziałek, 15 sierpnia 2016

Polska nauka na krześle elektrycznym (wzmianka)

Od początku tworzenia tego bloga starałem się skrzętnie pomijać tematy dotyczące polskiej nauki. Stworzyłem raptem 2-3 wpisy nt. szkolnictwa wyższego. Jeszcze rzadziej tytułowałem wpis tytułem doniesienia prasowego. Tym razem robię wyjątek - to wyjątkowy wywiad, który każda osoba, mająca na sercu rzeczywiste dobro polskiej nauki a pośrednio gospodarki i społeczeństwa powinna sobie wziąć do serca.

Ponieważ nie mam wiele do dodania do tego tekstu, a wpis ma charakter wzmianki, stąd gorąco polecam jego lekturę:
Polska nauka na krześle elektrycznym. Zamiast uczelni mamy feudalne księstwa


niedziela, 15 marca 2015

RPO WZ 2014 - 2020. Kontrakt terytorialny - wyniki głosowania czytelników


Przyjęto Regionalny Program Operacyjny Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2014 – 2020. Finansowaniem objęte zostaną zadania:
  • oś priorytetowa 1 "Gospodarka, innowacje, nowoczesne technologie" z EFRR; 
  • oś priorytetowa 2 „Gospodarka niskoemisyjna" z EFRR; 
  • oś priorytetowa 3 „Ochrona środowiska i adaptacja do zmian klimatu" z EFRR; 
  • oś priorytetowa 4 „Naturalne otoczenie człowieka” z EFRR; 
  • oś priorytetowa 5 „Zrównoważony transport” z EFRR; 
  • oś priorytetowa 6 „Rynek pracy” z EFS; 
  • oś priorytetowa 7 „Włączenie społeczne” z ESF; 
  • oś priorytetowa 8 „Edukacja” z EFS; 
  • oś priorytetowa 9 „Infrastruktura publiczna” z EFRR; 
  • oś priorytetowa 10 „Pomoc techniczna” z EFS. 

  • Biogospodarka
  • Działalność morska i logistyka 
  • Przemysł metalowo-maszynowy
  • Usługi przyszłości
  • Turystyka i zdrowie.

Szczegółową listę 62 propozycji rozważanych wstępnie do finansowania ze środków unijnych w ramach Kontaktu terytorialnego, który stanowi narzędzie koordynacji rozwoju regionalnego i krajowego, można znaleźć w moim wpisie sprzed pół roku. Wiadomo już teraz, że tylko część z nich ma szanse uzyskać finansowanie w ramach RPO WZ 2014-2020 (lista 39 roboczych propozycji na końcu wpisu). 

Poniżej podsumowanie głosowania, w którym czytelnicy bloga wyrażali swoją opinię dla 62 propozycji. Mogli wybrać więcej niż jedną możliwość w każdej z grup odnoszących się do 4 głównych celów.

Na cel 1 Poprawa zewnętrznej dostępności województwa głosowało 60 osób, które najczęściej wskazywały:
  • 53% - Budowa zachodniego drogowego obejścia Szczecina wraz z przeprawą tunelową Police - Święta w ciągu drogi nr 6 po nowym śladzie od Goleniowa do Kołbaskowa
  • 38% - Budowa drogi krajowej nr 3 - dostosowanie drogi do parametrów drogi ekspresowej na odcinku od Szczecina do Świnoujścia
  • 36% - Pogłębienie toru wodnego Świnoujście-Szczecin do 12,5 m
  • 35% - Budowa drogi krajowej nr 10 - dostosowanie drogi do parametrów drogi ekspresowej (odc. zachodniopomorski) wraz z obwodnicą Wałcza
kliknij obraz, by powiększyć

Na cel 2 Rozwój metropolii szczecińskiej oraz subregionalnych ośrodków wzrostu głosowało 39 osób, najczęściej wskazywano: 
  • 48% - Przebudowa ciągów komunikacyjnych sieci TEN-T: DK nr 31 pod nazwą "ul. Autostrada Poznańska" w połączeniu z A6 i S3
  • 35% - Budowa Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej w Szczecinie z wykorzystaniem istniejących odcinków linii kolejowych nr 406, 273, 351
  • 28% - Przygotowanie i uzbrojenie terenów pod inwestycje komercyjne, produkcyjno-usługowe
kliknij obraz, by powiększyć

Na cel 3 Wzrost spójności społecznej i jakości życia mieszkańców głosowało 35 osób, najczęściej wskazywano:
  • 37% - Program aktywizacji sportowej i społecznej dzieci i młodzieży w województwie zachodniopomorskim
  • 34% - Wdrożenie nowoczesnych technik diagnostyki radioizotopowej, radioterapii oraz e-usług w Zachodniopomorskim Centrum Onkologii w Szczecinie
  • 31% - Muzeum Morskie „Balticum"
kliknij obraz, by powiększyć
Na cel 4 Zwiększenie efektywności wykorzystania zasobów głosowało 34 osoby, które najczęściej wskazywały:
  • 50% - Modernizacja i rozbudowa sieci dystrybucyjnych wysokich, średnich i niskich napięć pozwalająca na poprawę niezawodności zasilania oraz rozwój energetyki rozproszonej wykorzystującej lokalne źródła energii
  • 41% - Modernizacja i rozbudowa sieci elektroenergetycznych najwyższych napięć celem wzmocnienia powiązania regionu z systemem krajowym oraz odbioru energii z powstających nowych OZE
  • 41% - Budowa, modernizacja lub odbudowa 575 km wałów przeciwpowodziowych na terenie Województwa Zachodniopomorskiego. Odtworzenie naturalnych terenów zalewowych
kliknij obraz, by powiększyć

Wyniki głosowania można porównać z roboczą propozycją Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego, która zamiast ww. 62 inwestycji, obejmuje jedynie 39 przedsięwzięć.


czwartek, 9 października 2014

Program wyborc(x)y dla Szczecina

Skoro różne partie i komitety wyborcze mogą publikować listy życzeń i obiecywać gruszki na wierzbie, to również ja - szary obywatel - postanowiłem sobie popisać. Gdyby któryś z czytelników odnalazł program zbliżony do mojego, to proszę o wiadomość - będę wiedział na kogo zagłosować ;-) Gdyby którykolwiek z komitetów chciał sobie coś z poniższego zestawienia pożyczyć i włączyć do programu - to proszę się częstować. W zasadzie nie ma znaczenia, który komitet będzie chciał te cele realizować o ile chciałby choć część z nich wypisać na swoich sztandarach ;-)

Słowem wstępu


Szczecin, jako miasto na prawach powiatu i stolica województwa zachodniopomorskiego jest miastem wielu szans, ale także ograniczeń i niewykorzystanego potencjału. Miasto w wyścigu dużych ośrodków miejskich stopniowo obniża swoją pozycję – przede wszystkim przez nieefektywne wykorzystanie środków finansowych i nierozwojowe a kosztowne "inwestycje". 

Poniżej opisany "Program dla Szczecin" łączy kilka kwestii: aktywizację społeczności, pozyskanie zewnętrznych inwestorów i kapitału (w tym know-how), aktywne wspieranie tworzenia miejsc pracy, poprawę funkcjonowania miasta i spółek miejskich przez podniesienie poziomu ich pracy na rzecz mieszkańców. Miasto ma problemy zarówno w obszarze gospodarki komunalnej, co wymaga zwykłej poprawy organizacji i standardów, jak również problemy makroekonomiczne (w tym bezrobocie i zadłużenie), co wymaga przemyślanej strategii. Miasto nie osiągnęło poziomu gospodarki postindustrialnej, ale w znacznej mierze upadł przemysł ciężki, zaś produkcja i eksport z regionu są na niskim poziomie.
Absolutnie kluczowe jest stworzenie produktu, rozwój branż, wygenerowanie oferty, którą chciałyby od regionu i miasta kupić zewnętrzni klienci – jest to ważne zadanie na cały 4 letni okres. To też podstawa sukcesu gospodarczego miasta.

Ponieważ jednostka samorządu terytorialnego (JST) nie jest instytucją nastawioną na zysk a na zaspokajanie istotnych potrzeb mieszkańców, to słuszne wydaje się myślenie o dochodach i wydatkach miasta w perspektywie kosztów społecznych. Oznacza to, że wydatki z budżetu (poza sztywno narzuconymi przez ustawy) powinny zwiększać dostęp do miejsc pracy (a także promować ich jakościowy charakter), wzrost liczby mieszkańców, szczególnie płacących podatki (w tym udział w PIT) i generujących wewnętrzny popyt (zakupy).

Budżet to nie tylko wydatki, ale i dochody. Szczególnie ta część, którą są dochody własne jest istotna, ponieważ decyduje o możliwości podejmowania działań inwestycyjnych i realizacji projektów społeczno-gospodarczych. W tym względzie niezwykle trudne, ale absolutnie kluczowe jest stworzenie realnie probiznesowego klimatu w Szczecinie. Przyciągnięcie inwestorów poprzez stworzenie warunków gospodarowania, ale także ukierunkowany, branżowy marketing. 

Wykorzystanie środków unijnych wymaga wkładu własnego. Obecne zadłużenie miasta dochodzące do 1 mld zł, sięgające progu ostrożnościowego, w połączeniu z ponad półmiliardowym zadłużeniem spółek miejskich a także budową spalarni śmieci, która również wygeneruje dodatkowe kilkaset milionów długu oznacza, że skorzystanie z ostatniej transzy środków unijnych może być trudne. Środki będą płynąć przede wszystkim na wykreowane przez urzędników województwa „inteligentne specjalizacje” oraz programy ministerialne. Kluczowe jest, by środki z UE, które pozyska miasto przeznaczane były wyłącznie na obiekty, które nie będą generować w przyszłości stałych obciążeń kosztowych a także by podnosiły atrakcyjność inwestycyjną.

Odbiorcami (beneficjentami) "Programu dla Szczecin" są: 
  • mieszkańcy (poprawa jakości życia i funkcjonowania instytucji miejskich), 
  • przedsiębiorcy (wsparcie dla biznesu – w profesjonalnym wymiarze),
  • turyści (bo chcemy chwalić się tym, co dobre w mieście),
  • studenci i pracownicy nauki (bo ośrodki akademickie nadal nadają rytm życia miastu a chcielibyśmy, by najlepsi zostawali i mieli tu perspektywy).


Podstawowe elementy programu gospodarczego i społecznego:

  1. Aktywne przyciąganie inwestorów i zapewnienie warunków do tworzenia miejsc pracy.
  2. Realne działania probiznesowe, tj. obsługa przedsiębiorców przekraczająca obsługę klasycznie urzędniczą. Promocja miasta w mediach biznesowych, wykorzystanie środków promocyjnych na działania efektywnie pozyskujące inwestorów, np. przygotowanie pakietów dokumentacji na życzenie. Realna współpraca z lokalnymi przedsiębiorcami. W tym względzie przygotowanie i uzbrojenie terenów a także pełen katalog nieruchomości do wynajęcia czy zakupu od miasta jawi się jako absolutne minimum.

  3. Pełna przejrzystość działania samorządu, poprawa standardu obsługi mieszkańców.
  4. Konkursowe obsadzanie stanowisk pracy, precyzyjny opis stanowisk i kompetencji. Rejestr wszystkich umów w BIP, szybka i precyzyjna obsługa zapytań o informację publiczną w tym uzupełnianie odpowiedzi w BIP. Bieżące odpowiadanie na komentarze dotyczące poczynań urzędu oraz spółek miejskich. Wdrożenie standardów obsługi mieszkańców minimalizujących tracony przez nich czas – lean government. 

  5. Ograniczenie kosztów usług komunalnych i kosztów obsługi mieszkańców.
  6. Kalkulowanie podwyżek usług, na które ma wpływ miasto Szczecin na poziomie zapewniającym sprawność, ale ograniczającym koszty dla mieszkańców. Dotyczy to m.in. mieszkań komunalnych, kosztów wody i ścieków, etc.

  7. Wsparcie dla szkolnictwa wyższego połączone z rozwojem edukacji ustawicznej.
  8. Uczelnie szczecińskie przyciągają do miasta wielu studentów, którzy nadają charakter akademicki miastu i przynoszą dochody. Promocja akademickości, wsparcie dla konferencji, zapewnienie należytej infrastruktury wokół budynków. W zakresie edukacji podstawowej i średniej – sprofilowanie klas wg realnych potrzeb rynku. Baza budynków szkolnych, jako kluczowych w sieci urbanistycznej miasta nie może zostać rozsprzedana. Szkoły powinny integrować społeczności lokalne i żyć także w godzinach popołudniowych – czy to doszkalając dorosłych czy zapewniając możliwość uprawiania sportu. Ewentualne zbędne budynki mogą w przyszłości pełnić rolę np. domów pomocy społecznej dla osób starszych.

  9. Polityka komunikacyjna w mieście.
  10. W związku z faktem, że UE dofinansowuje rozwiązania komunikacyjne dotyczące zrównoważonego transportu, w szczególności tramwajowego – należy wykorzystać tę szansę dla Szczecina. Jednocześnie działania takie nie mogą się odbywać poprzez utrudnianie i ograniczanie praw innych użytkowników dróg (szczególnie kierowców) a poprzez promocję tańszych i dobrze dobranych linii komunikacji zbiorowej. Rozwiązania wymaga także powszechnie negatywna opinia nt. jakości organizacji ruchu drogowego w Szczecinie.

Powyższe to aż i tylko priorytety. Ktoś powie "diabeł tkwi w szczegółach" i będzie miał rację. Powyższa lista celów nie jest gotowym podręcznikiem. Brak mi czasu a po części motywacji, by spędzić kilkanaście tygodni pisząc kolejne fiszki z celami operacyjnymi. By np. w zakresie pomocy społecznej doprowadzić do tego, że dawny żłobek Dany (przy ul. Kadłubka, na Niebuszewie) znów stanie się żłobkiem a nie miejscem wypłacania zasiłków bezrobotnym matkom, dla których dzieci brakuje około 1000 miejsc w Szczecinie, co uniemożliwia im podjęcie pracy...

Chodzi jednak o skupienie się na tym, co w moim głębokim przekonaniu jest absolutnym priorytetem dla mojego miasta, i co nie wyklucza oczywiście kilku innych rzeczy, jak choćby tak potrzebnych, prostych chodników, skoszonych trawników i czystych ulic.


czwartek, 4 września 2014

Kluczowe dla województwa zachodniopomorskiego przedsięwzięcia - kontrakt terytorialny

Od pewnego czasu trwa dyskusja, na co mają być przeznaczone środki w ramach Kontraktu Terytorialnego Województwa Zachodniopomorskiego. Są to ogromne środki do wydania w ramach perspektywy 2014-2020. Najprawdopodobniej ostatnie, jakie przekaże Unia Europejska Polsce. Zatem ich zagospodarowanie ma absolutnie kluczowe znaczenie dla gospodarki regionu.
Dla jasności warto zacytować: "Kontrakt terytorialny to umowa pomiędzy rządem a samorządem Województwa, w której wskazane zostaną cele i przedsięwzięcia priorytetowe mające istotne znaczenie dla rozwoju kraju oraz Pomorza Zachodniego, wraz ze sposobem ich finansowania, koordynacji i realizacji. W Kontrakcie zostaną także określone ramowe zasady dofinansowania przedsięwzięć w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego 2014-2020." 
Na co mają zostać przeznaczone pieniądze:
    Cel 1: Poprawa zewnętrznej dostępności województwa
    Obszar: budowa i modernizacja dróg kołowych
  1. Budowa drogi krajowej nr 3 - dostosowanie drogi do parametrów drogi ekspresowej na odcinku od Szczecina do Świnoujścia
  2. Budowa drogi krajowej nr 6 - dostosowanie drogi do parametrów drogi ekspresowej (odc. zachodniopomorski) wraz z obwodnicą Koszalina i Sianowa
  3. Budowa drogi krajowej nr 10 - dostosowanie drogi do parametrów drogi ekspresowej (odc. zachodniopomorski) wraz z obwodnicą Wałcza
  4. Budowa drogi krajowej nr 11 - dostosowanie drogi do parametrów drogi ekspresowej (odc. zachodniopomorski) wraz z obwodnicą Szczecinka
  5. Usprawnienie połączenia komunikacyjnego pomiędzy wyspami Uznam i Wolin
  6. Budowa zachodniego drogowego obejścia Szczecina wraz z przeprawą tunelową Police - Święta w ciągu drogi nr 6 po nowym śladzie od Goleniowa do Kołbaskowa

  7. Obszar: budowa i modernizacja dróg kolejowych
  8. Modernizacja linii kolejowej nr 351 Szczecin Główny - Stargard Szczeciński - Krzyż - Poznań
  9. Modernizacja linii kolejowej nr 202 Gdańsk - Stargard Szczeciński na terenie woj. Zachodniopomorskiego
  10. Modernizacja linii kolejowej nr 273 odc. Szczecin Główny - Kostrzyn n/Odrą
  11. Modernizacja linii kolejowej nr 404 Szczecinek - Kołobrzeg mającej istotne znaczenie dla rozwoju i dostępności komunikacyjnej Pomorza Środkowego

  12. Obszar: infrastruktura gospodarki morskiej
  13. Pogłębienie toru wodnego Świnoujście-Szczecin do 12,5m
  14. Rozbudowa infrastruktury zespołu portowego Szczecin-Świnoujście
  15. Poprawa dostępu do portu w Szczecinie i portu w Świnoujściu
  16. Rozbudowa portu morsko-rzecznego w Policach
  17. Terminal pasażerski w Kołobrzegu, modernizacja podejścia promowego
  18. Poprawa dostępności do portu Kołobrzeg od strony lądu
  19. Modernizacja portu w Darłowie
  20. Przebudowa wejścia do Portu w Darłowie
  21. Budowa Nabrzeża Refulacyjnego na potrzeby obsługi statków handlowych w Porcie Darłowo

  22. Obszar: infrastruktura dróg wodnych (Odrzańska Droga Wodna)
  23. Pełne wdrożenie RIS Dolnej Odry
  24. Modernizacja Odrzańskiej Drogi Wodnej - odcinek zachodniopomorski

  25. Cel 2: Rozwój metropolii szczecińskiej oraz subregionalnych ośrodków wzrostu
    Obszar: wsparcie innowacji i przedsiębiorczości
  26. Północno-Zachodnie Centrum Biogospodarki BioAT
  27. Utworzenie Bałtyckiego Centrum Badawczo-Wdrożeniowego Gospodarki Morskiej
  28. Wzmocnienie atrakcyjności inwestycyjnej Województwa Zachodniopomorskiego poprzez kompleksowe przygotowanie terenów Parku Przemysłowego Nowoczesnych Technologii w Stargardzie Szczecińskim
  29. Przygotowanie i uzbrojenie terenów pod inwestycje komercyjne, produkcyjno-usługowe
  30. Wsparcie sektora B+R oraz innowacyjności przedsiębiorstw

  31. Obszar: społeczeństwo informacyjne
  32. Budowa Regionalnej Infrastruktury Informacji Przestrzennej Województwa Zachodniopomorskiego
  33. Budowa Zintegrowanego Systemu Informacji o Nieruchomościach Województwa Zachodniopomorskiego
  34. Budowa zachodniopomorskiej sieci nowej generacji (NGN/NGA)

  35. Obszar: poprawa subregionalnej dostępności komunikacyjnej
  36. Poprawa jakości regionalnych kolejowych przewozów pasażerskich poprzez modernizację i zakupy nowego taboru kolejowego
  37. Program podniesienia standardu dróg wojewódzkich
  38. Likwidacja wąskich gardeł na drogach krajowych poprzez budowę obwodnic Kołobrzegu, Gryfina, Myśliborza, Węgorzyna
  39. Modernizacja linii kolejowej nr 210 na odcinku granica woj. - Szczecinek- Runowo Pomorskie

  40. Obszar: infrastruktura komunikacyjna Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego
  41. Budowa Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej w Szczecinie z wykorzystaniem istniejących odcinków linii kolejowych nr 406, 273,351
  42. Budowa i przebudowa torowisk w Szczecinie oraz zakup niskopodłogowego taboru tramwajowego
  43. Przebudowa ciągów komunikacyjnych sieci TEN-T: DK nr 31 pod nazwą "ul. Autostrada Poznańska" w połączeniu z A6 i S3
  44. Przebudowa infrastruktury transportu publicznego i zakup taboru autobusów na obszarze SOM
  45. Budowa Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju - etap II
  46. Trasa Średnicowa dla obsługi ruchu kołowego wewnątrz aglomeracji w Szczecinie
  47. Budowa drogi krajowej nr 13 na odcinku rondo Hakena w Szczecinie - węzeł Kołbaskowo - obwodnica Kołbaskowa

  48. Obszar: infrastruktura komunikacyjna Koszalińsko-Kołobrzesko-Białogardzkiego Obszaru Funkcjonalnego
  49. Program rozwoju transportu niskoemisyjnego na terenie KKBOF
  50. Modernizacja linii kolejowej nr 402 na odcinku Koszalin - Kołobrzeg

  51. Cel 3: Wzrost spójności społecznej i jakości życia mieszkańców
    Obszar: zdrowie i opieka społeczna
  52. Budowa Wojewódzkiego Szpitala Dziecięcego w Szczecinie
  53. Wdrożenie nowoczesnych technik diagnostyki radioizotopowej, radioterapii oraz e-usług w Zachodniopomorskim Centrum Onkologii w Szczecinie
  54. Przebudowa i wyposażenie regionalnej bazy diagnostyczno-terapeutycznej lecznictwa zakaźnego w subregionach
  55. Rozbudowa wraz z przebudową budynku szpitala w SPZZOZ w Gryficach
  56. Rozwój bazy uzdrowiskowej w Województwie Zachodniopomorskim
  57. Centrum Opieki Długoterminowej w subregionie koszalińskim
  58. Modernizacja infrastruktury Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego (Nr 1 i Nr 2) Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie
  59. Rozwój usług e-Zdrowia o charakterze ponadregionalnym, w tym telemedycyna

  60. Obszar: kultura-edukacja-sport
  61. Rozbudowa Teatru Polskiego
  62. Muzeum Morskie „Balticum"
  63. Tworzenie „Małych Nautilisów"
  64. Program aktywizacji sportowej i społecznej dzieci i młodzieży w województwie zachodniopomorskim

  65. Cel 4: Zwiększenie efektywności wykorzystania zasobów
    Obszar: energetyka
  66. Modernizacja i rozbudowa sieci elektroenergetycznych najwyższych napięć celem wzmocnienia powiązania regionu z systemem krajowym oraz odbioru energii z powstających nowych OZE
  67. Modernizacja i rozbudowa sieci dystrybucyjnych wysokich, średnich i niskich napięć pozwalająca na poprawę niezawodności zasilania oraz rozwój energetyki rozproszonej wykorzystującej lokalne źródła energii
  68. Budowa gazowo-parowego bloku kogeneracyjnego w Elektrowni Pomorzany o mocy od 200 MWe do 270 MWe

  69. Obszar: gospodarka odpadami
  70. Zakład termicznego unieszkodliwiania odpadów w Koszalinie

  71. Obszar: poprawa efektywności energetycznej na terenie Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego i Koszalińsko-Kołobrzesko-Białogardzkiego Obszaru Funkcjonalnego
  72. Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej i w sektorze mieszkaniowym na terenie SOM
  73. Przebudowa istniejących i budowa nowych systemów ciepłowniczych na terenie SOM
  74. Kompleksowa modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej i budynków mieszkalnych na terenie Koszalińsko-Kołobrzesko-Białogardzkiego Obszaru Funkcjonalnego

  75. Obszar: środowisko
  76. Budowa, modernizacja lub odbudowa 575 km wałów przeciwpowodziowych na terenie Województwa Zachodniopomorskiego. Odtworzenie naturalnych terenów zalewowych

Postaram się w miarę możliwości odnieść do niektórych z tych projektów a w szczególności wypowiedzieć się co do generowania przez nie wzrostu i rozwoju społeczno-gospodarczego. 




U DOŁU BLOGA ZNAJDUJE SIĘ ANKIETA. 
POZWALA NA WIELOKROTNE GŁOSOWANIE, NA WYBRANE PRZEZ SIEBIE PRIORYTETOWE PRZEDSIĘWZIĘCIA. 
WYNIKI NIE SĄ W ŻADEN SPOSÓB WIĄŻĄCE


niedziela, 18 maja 2014

Ja też jestem wizjonerem za cudze pieniądze...

Dyskutując z różnymi osobami na facebooku czy czytając zarzuty na forach internetowych można odnieść niekiedy wrażenie, że w Szczecinie świat dzieli się na "wizjonerów", "malkontentów" i ... 90% społeczeństwa, którego ani jedni ani drudzy nie interesują, bo każdego dnia ciężko pracują, by opłacić podatki.

Ponieważ niejednokrotnie zarzucano mi, że podważam różne wizjonerskie projekty zgłaszane przez osoby same określające się mianem "dbających o miasto i chcących jego rozwoju". Ponieważ wielokrotnie w takich razach zadawałem bardzo przykre pytania: ile to będzie kosztować? kto z tego będzie korzystać? ile potrzeba na utrzymanie? czy ma szanse się zwrócić? jaki jest biznesplan? czy damy radę spłacić kredyt czy chociaż instytucja będzie samofinansującą się? czy jest to rzeczywiście najbardziej pilny wydatek dla miasta? czy pieniądze z podatków mogłyby być lepiej spożytkowane? czy te wydatki przyciągną nowych mieszkańców? czy zatrzymają stały odpływ obecnych? czy zmniejszą bezrobocie? czy zwiększą komfort życia? czy wygenerują ruch turystów? czy dadzą lokalnym przedsiębiorstwom zarobić? czy zwiększą wpływy podatkowe? czy? czy? czy?
To dziś chciałbym odpowiedzieć tym osobom, które twierdzą, że "sam żadnych pomysłów nie mam a tylko krytykuję".

W zasadzie nie czuję takiej konieczności, ponieważ uważam za równie ważne zgłaszanie sensownych pomysłów co krytykowanie idiotycznego marnotrawienia pieniędzy. Tak zaś się składa, że w ostatnim okresie w Szczecinie i regionie dominuje wydawanie unijnych pieniędzy (i zadłużanie się na wkład własny do tych "inwestycji") a nie refleksja nad ich sensem.

Zatem jako tymczasowy wizjoner zajmę się teraz cudzymi podatkami ;-) Oto moje propozycje, może nie tak wizjonerskie, może czasem z nutą szyderstwa:
  • Wizja Teatru Współczesnego w Elewatorze Ewa. Miasto mogłoby przejąć od Portu Elewator Ewa, który w ostatnich miesiącach przestał być użytkowany i został pozbawiony części wewnętrznego wyposażenia. Jak doniosło Radio Szczecin i jak zapewnia miejski konserwator zabytków urządzenia wewnętrzne nie były objęte opieką konserwatorską, której dotyczy w zasadzie bryła budynku a obiekt w dobrym stanie technicznym został zaoferowany do wydzierżawienia. W przejętym Elewatorze można byłoby stworzyć siedzibę dla Teatru Współczesnego wyprowadzając go z trwającej od dziesiątek lat sublokatorki w Muzeum Narodowym na Wałach Chrobrego
    • Skąd ten pomysł? Jest to odpowiedź na najnowszy pomysł wybudowania od podstaw na osiadającej i rozmywanej z braku opaski od strony Wałów Chrobrego wyspie nowej siedzibie Teatru. W podlinkowanej ekspertyzie jasno stoi, że należy budować na palach. Wg mnie to obietnica wyborcza z rodzaju tych dotyczących Gontynki i stadionu na podmokłych terenach lotniska w Dąbiu.
    • Uzasadnienie: Skoro port nie potrzebuje największej betonowej konstrukcji w mieście posadowionej na setkach pali, z funkcjonującym dojazdem, a także budynkiem o tak potężnej konstrukcji, że w części być może dałoby się umieści miejsca parkingowe... to żal nie wykorzystać okazji. Nazwa i repertuar byłyby spójne z bryłą nadal nowoczesnego obiektu.
    • Koszty: adaptacja istniejącego budynku na tak trudnym terenie o parametrach dalece wykraczających poza konieczne będzie znacząco tańsza i zamknie się połową kwoty budowy nowego obiektu. Gruz z wnętrza posłużyć może do ustabilizowania innych terenów w porcie. Nie jest konieczna budowa nowego mostu, ponieważ dojazd do budynku funkcjonuje od lat. Ewentualnie należałoby rozważyć polepszenie dojazdu do portu od strony lewobrzeża, ale byłoby to z korzyścią zarówno dla Portu co Teatru. Minimalny koszt adaptacji to pewnie z 50 mln, gdzie budowa od podstaw na osiadającej wyspie byłaby ze dwa razy droższa. Dodatkowo nie potrzeba byłoby około 150-200 mln zł na budowę mostu i przebudowę układu ulic. Dodatkową korzyścią byłoby pozostawienie zapadającej się Wyspy Grodzkiej w gotowości na kolejne wizje jej wykorzystania ;-)
    • Wadą mojej wizji byłoby to, że jeśli w Porcie znalazłby się pomysł na wykorzystanie głębokiego nabrzeża i obiektu... to obiekt byłby już zajęty. No chyba, że gruz z wnętrza stał by się podwaliną nowego nabrzeża.
  • Wizja Muzeum Morskiego na statku. Spotkałem się kiedyś w Internecie z pomysłem, żeby zorganizować pływające Muzeum Morskie i cumować je w Szczecinie. Było to w czasie, gdy w upadającej Stoczni Szczecińskiej stał niewykorzystany, pusty kadłub. W jego wnętrzu, stylizowanym na prawdziwy statek, można byłoby pokazać urządzenia lub modele urządzeń funkcjonujące w prawdziwym statku. W ładowniach szklonych od góry zrobić sale wystawowe czy kinowe. Kadłub nie musiałby samodzielnie pływać (mogłaby to być duża barka). Przejścia wewnątrz dostosowane byłyby do znacznie większej liczby zwiedzających a burty zabezpieczone - poza tym oddawałby zwiedzającym wrażenie z bycia na statku. 
    • Takie muzeum byłoby prawdopodobnie droższe w utrzymaniu (porównując koszty cumowania i remontów), ale gdyby je zacumować obok mojej wizji Teatru Współczesnego (przy Elewatorze), to przynajmniej koszt opłat byłby niższy.
    • Gdyby jednak wizja pływającego statku nie miała się ziścić, to może chociaż muzeum morskie na jakiejś wyspie? Byłaby to lepsza lokalizacja niż Teatru na wyspie.
  • Wizja remontu jednej ulicy rocznie. Miasto mogłoby sukcesywnie dokonywać remontu jednej ulicy brukowanej kostką (wyłożonej kocimi łbami) kładąc cichy, nowoczesny asfalt, obniżając przez to natężenie hałasu na ulicach i uzyskując wzrost zadowolenia mieszkańców. 
    • Uzasadnienie: Blisko 70 lat po zakończeniu wojny i ułożeniu sieci wodno-kanalizacyjnej istotnym jest jej wyremontowanie i wymienienie. Spełnia to obowiązki miasta w zakresie przepisów dotyczących hałasu. 
    • Koszt: zbliżony do pomysłu "Jednej ulicy rocznie" lansowanego przez Stowarzyszenie "SENS" a polegającego na przerabianiu jednej ulicy rocznie w deptak o podniesionym standardzie. Przy czym koszt generalnego remontu należy do sfery wydatków koniecznych w cyklu życia infrastruktury w przeciwieństwie do kosztu zamieniania często pozostających w bardzo dobrym stanie technicznym ulic w deptaki, co należy do rodzaju wydatków fakultatywnych.
    • Wadą mojej wizji byłoby chyba wyłącznie to, że mieszkańcy taki remont potraktowaliby jako coś NORMALNEGO i OCZEKIWANEGO a nie wizjonerskiego i coś o czym można prowadzić wielotygodniowe polemiki w prasie. 
  • Wizja parkingowców pod modernizowanymi boiskami szkół. Pod boiskami przy szkołach, które nie mają jeszcze zmodernizowanych boisk a leżą w centrum osiedli lub w gęstej zabudowie można byłoby umieścić parkingowce. Przebudowa łączyłaby dwie funkcje. Być może pozwoliłoby to na integrację społeczności lokalnej wokół osiedlowej szkoły. Konieczność ochrony, zapewnienia korzystania z boiska szkolnego także w godzinach wieczornych można byłoby połączyć z ochroną parkingowca. Przy okazji należałoby zastanowić się nad zastąpieniem garażowisk wielopoziomowymi parkingami.
  • Wizja prostych i czystych chodników. To wizja nie wymagająca specjalnego komentarza, ale warto rzec, że chodniki znacznie prościej utrzymać w porządku, jeśli stworzy się samochodom miejsca do parkowania w parkingowcach. To chyba najtrudniejsza w Szczecinie do zrealizowania wizja, bo wymaga miesięcy systematycznej pracy i nie łączy się z przecinaniem wstęgi przed wyborami ;-)
  • Wizja dokończenia budowy obwodnicy śródmiejskiej. Obecnie droga nie spełnia żadnej realnej funkcji. Jej wybudowanie zdecydowanie zmniejszyłoby ruch samochodowy w centrum, co z kolei mogłoby spodobać się wizjonerom widzącym szczecińskie ulice zapchane rowerami.
  • Wizja linii tramwajowej: 26 kwietnia - Taczaka - Nowoszeroka - Szafera - Spacerowa - Arkońska. Taka pętla umożliwiałaby zastępcze połączenie tramwajowe na wypadek np. awarii, ale także połączyłaby budowaną halę widowiskowo-sportową z Prawobrzeżem. Połączyłoby też os. Kaliny z os. Zawadzkiego i os. Arkońskim. Umożliwiło dojazd do otwieranego kąpieliska "Arkonka" ze wszystkich wymienionych osiedli. Wreszcie sprawiła, że pewien sens miałaby realizacja przestarzałej koncepcji "szybkiego" tramwaju.
  • Wizja siłowni pod chmurką dla dorosłych i dzieci na każdym osiedlu.
  • etc.

Mógłbym tak długo wymyślać, na co wydać pieniądze z podatków, zaciąganych przez miasto kredytów oraz środków unijnych. Problem w tym, że obecny poziom wydatków i plan zapisany w Wieloletnim Programie Inwestycyjnym Szczecina nie pozostawia zbyt wiele miejsca na wizjonerstwo, bowiem miasto jest obecnie tak zadłużone, że będzie miało problemy z wykorzystaniem środków z kolejnej, ostatniej perspektywy finansowej UE. Dlatego moim zdaniem należy skupić się na inwestycjach polegających na uzbrajaniu i udostępnianiu terenów pod inwestycje. Boleję, że w zasadzie jedyna stricte prorozwojowa inwestycja w mieście, czyli uwolnienie i skomunikowanie terenów dzięki budowie ulicy Nowoprzestrzennej w Dąbiu i pobliskiego węzła autostradowego Tczewska i rozpoczęcia działania strefy ekonomicznej w Trzebuszu i Dunikowie realizowana jest tak późno.

Inwestycja...
Na koniec słówko o "inwestycji". Bowiem często operuje się nią przy okazji wydatków z budżetu samorządu lokalnego. Otóż trzeba pamiętać, że jednostki samorządu terytorialnego (JST) nie mają za cel inwestycji finansowych. Celem działania są przede wszystkim inwestycje kapitałowe i to dotyczące infrastruktury komunalnej, społecznej, oświatowej...
Zwrot z inwestycji JST (zysk) niekoniecznie zatem oznacza wymierne korzyści finansowe, co jednak nie znaczy, że wolno gospodarować samorządom z pominięciem rachunku ekonomicznego. W niektórych wypadkach wręcz jest to wymagane przepisami i zawsze wynika z ogólnych zasad, w tym zasady gospodarności.

Kilka pojęć: inwestycja zależna, inwestycja niezależna, inwestycja uzupełniająca, inwestycja konkurencyjna, projekty inwestycyjne wykluczające się wzajemnie, inwestycja warunkująca... Te określenia wskazują, że planując jakiś projekt należy wziąć pod uwagę jego powiązania gospodarcze. Przykładowo:
  • inwestycja zależna - uwolnienie chodników od samochodów zależy od budowy parkingowców; choć wizjonerzy o odmiennych ode mnie poglądach sądzą, że zależy od uniemożliwienia parkowania w mieście (sic!);
  • inwestycja niezależna - budowa siłowni w każdej z dzielnic miasta;
  • inwestycja uzupełniająca - połączenie kąpieliska "Arkonka" oraz hali widowiskowo-sportowej linią tramwajową pozwoli zwiększyć zyski z wszystkich źródeł biletów: hali, tramwaju, kąpieliska;
  • inwestycja konkurencyjna - budowa "szybkiego" tramwaju oznacza konieczność likwidacji części dublujących się linii autobusowych;
  • projekty inwestycyjne wykluczające się wzajemnie - budowa Muzeum Morskiego na statku lub budowa na brzegu;
  • inwestycja warunkująca - budowa Teatru na wyspie możliwa jest wyłącznie, jeśli wybuduje się most a wyspa przestanie osiadać.
Realizując różnorakie "wizje" nigdy nie należy też zapominać o koszcie utraconych możliwości. No i o tym, że kredyty trzeba spłacać...


poniedziałek, 24 lutego 2014

Województwo zachodniopomorskie: bezrobocie i regionalne PKB

Jak się żyje w województwie zachodniopomorskim w świetle statystyk, w porównaniu do innych województw? Patrząc na dane statystyczne - poniżej średniej.

  • Bezrobocie (liczone w grudniu) było powyżej średniej zarówno w 2002 roku, co w 2013. Poniższa tabela wskazuje, że województwo jest 3 na 16... od końca w 2013 roku, ale było 2 od końca w 2002 roku...
stat.gov.pl

  • Te same dane zobrazowane na wykresie wskazują, że w województwie bezrobocie spadało (niebieski obszar pokazuje, o ile zmieniało się w poszczególnych województwach bezrobocie), ale pokazuje, że zarówno w 2002, co w 2013 roku poziom bezrobocia jest bardzo wysoki.
stat.gov.pl

  • PKB na osobę (33485 zł), szacowany dla poszczególnych województw ujawnia, że województwo zachodniopomorskie jest 8 z 16 województw, ale do najbogatszego województwa (64790 zł) znacznie nam dalej niż do najbiedniejszego (ok.26000 zł).

Jarema Piekutowski, facebook, BDL GUS
  • PKB na osobę zmienia się w czasie, w latach 2001 do 2011 niektóre województwa rozwijają się szybciej, inne wolniej - zachodniopomorskie "rozwija się" najwolniej w Polsce (67%).
Jarema Piekutowski, facebook, BDL GUS

Obie mapy opracował i umieścił na facebooku Jarema Piekutowski, komentując je następująco: 
Które regiony najszybciej się rozwijają? Często podaje się wskaźnik PKB na mieszkańca. [...] Na mapie [u góry widać] regiony wg PKB na mieszkańca w 2011 r. (czyli: które regiony są najlepiej rozwinięte teraz), a [na dolnej mapie] - wzrost PKB na mieszkańca między rokiem 2001 a 2011 (które regiony najmocniej się rozwinęły na przestrzeni tych 10 lat). Czym cieplejszy kolor, tym lepiej. Co się okazuje? 
1) "Zrównoważony rozwój" w Polsce to mit. Te regiony, w których już było dobrze, zazwyczaj także szybko się rozwijały i pomnażały swoje bogactwo. Te, w których było źle (zachodniopomorskie, kujawsko-pomorskie, wschód) rozwijają się także powoli. Wyraźne różnice to tylko szybko rozwijające się świętokrzyskie i opolskie.
2) Stworzono program Rozwój Polski Wschodniej, gdy tymczasem jednak prawdziwa Polska B jest na północy i zachodzie. Jeżeli już realizować program tego typu, powinien objąć województwa zachodniopomorskie, lubuskie, kujawsko-pomorskie i warmińsko-mazurskie (na to wskazują także inne wskaźniki). 
Czy PKB na mieszkańca jest dobrym wskaźnikiem rozwoju regionu, to osobna dyskusja. 


Szczecin przegranym dekady (Gazeta Wyborcza)

  • Nieco lepiej wygląda sytuacja województwa, jeśli brać pod uwagę atrakcyjność inwestycyjną, ale także ten potencjał nie został oceniony najwyżej i jest zróżnicowany w podregionach województwa.

Szczecin przegranym dekady (Gazeta Wyborcza)

Podsumowując
Zaprezentowane powyżej wskaźniki rozwoju regionalnego sugerują, że województwo rozwija się poniżej średniej krajowej, boryka z poważnymi problemami a teoretyczna atrakcyjność nie przekłada się w ostatniej dekadzie na rozwój. Niewątpliwie ostatnie lata, to bardzo trudny okres dla województwa. 

Oczywiście dobierając nieco inne wskaźniki lub stosując pewne metody można zaprezentować bardziej wnikliwy, zróżnicowany obraz zmian. Często rankingi tworzone są z wykorzystaniem specjalnie dobranych stymulant i destymulant wzrostu gospodarczego i rozwoju społecznego a naukowcy pięknie spierają się co do stosowanych metod i interpretacji wyników. Ale ten wpis to raczej sygnał niż pełna analiza.

Zainteresowani mogą zajrzeć do opracowania "Diagnoza społeczna województwa zachodniopomorskiego – raport z badań diagnostycznych", które odnosi się przede wszystkim do sfery rozwoju społecznego województwa.


AKTUALIZACJA: Podobny podział Polski na Polskę A, Polskę B i C przedstawia poniższa mapa, jednak dokładniejsze porównanie z wcześniejszymi danymi skłania do refleksji, że województwu zachodniopomorskiemu, wbrew przypisanemu zielonemu kolorowi (i dofinansowaniu w wysokości 35%) powinno przysługiwać raczej zaliczenie do grupy czerwonej (i dofinansowanie na poziomie 50%). W praktyce oznacza to, że w kolejnej, być może ostatniej perspektywie, przedsiębiorstwa zachodniopomorskie nie dadzą rady nadgonić...

Gazeta Wyborcza

Podyskutuj lub skomentuj - chatroom


Try Relay: the free SMS and picture text app for iPhone.